Нови правила на игра: AI во Бизнис и Право

РАЗБИРАЊЕ НА ПОВРЗАНОСТА ПОМЕЃУ AI И ПРАВНИТЕ ИМПЛИКАЦИИ.

Клучни концепти: Правна одговорност, автоматизирано одлучување.
Примери: Одбивање кредит преку алгоритам, автономни возила (Tesla случај).
Активност: Учесниците наведуваат примери од својот живот каде што AI донел одлука наместо нив.

ПОДИГАЊЕ СВЕСТ ЗА ВАЖНОСТА НА ЛИЧНИТЕ ПОДАТОЦИ И НИВНА ЗАШТИТА

Клучни концепти: Лични податоци, согласност, GDPR и ЗЗЛПД.
Примери: Казни за Facebook, Google, македонски примери на казни од АЗЛП.
Активност: Дискусија: „Што може да направите ако откриете дека некој ги злоупотребува вашите податоци?“

РАЗБИРАЊЕ НА РИЗИЦИТЕ ОД ПРИСТРАСНОСТ И ДИСКРИМИНАЦИЈА.

Клучни концепти: Алгоритамска пристрасност, профилирање, дискриминација.
Примери: Amazon алгоритам за вработување (дискриминација на жените), случаи со Apple Card.
Активност: Учесниците анализираат сценарио каде што алгоритам одбива луѓе поради одредени карактеристики.

ИНФОРМИРАЊЕ ЗА ПРАВАТА НА ПРИВАТНОСТ НА РАБОТНОТО МЕСТО.

Клучни концепти: Следење активности, трудово право, право на приватност.
Примери: Европски суд за човекови права (случај Barbulescu v. Romania).
Активност: Учесниците дискутираат што би направиле ако нивниот работодавач ги следи нивните активности преку софтвер.

ОБЈАСНУВАЊЕ НА ПРАВНАТА ОДГОВОРНОСТ ЗА ШТЕТИ ПРИЧИНЕТИ ОД AI.

Клучни концепти: Штета, правна одговорност, одговорност на производителот и корисникот.
Примери: Погрешна медицинска дијагноза од AI, алгоритми за кредитирање.
Активност: Сценарио: „Кој е одговорен ако автономен автомобил повреди пешак?“

ПРЕПОЗНАВАЊЕ НА РИЗИЦИТЕ ОД DEEPFAKE И ДЕЗИНФОРМАЦИИ.

Клучни концепти: Deepfake, дезинформации, правни механизми за одбрана.
Примери: Deepfake видеа на познати личности, изборна манипулација.
Активност: Учесниците разгледуваат кратки deepfake видеа и дискутираат за начини на превенција и заштита.

РАЗБИРАЊЕ НА ПОТРЕБАТА ОД УСОГЛАСУВАЊЕ НА МАКЕДОНСКИТЕ ЗАКОНИ СО ЕВРОПСКИТЕ СТАНДАРДИ.

Клучни концепти: AI Act, ризици (забранети, високо ризични, минимални).
Примери: ЕУ забрани за препознавање на емоции, биометриско следење.
Активност: Дискусија: „Кои регулативи мислите дека Македонија треба веднаш да ги воведе и зошто?“

ПОДГОТВУВАЊЕ НА УЧЕСНИЦИТЕ СО ПРАКТИЧНИ СОВЕТИ И ПРАВНИ АЛАТКИ ЗА ЗАШТИТА.

Клучни концепти: Жалба, пријава, правни лекови, институции.
Примери: Постапка за пријава до Агенцијата за заштита на лични податоци.
Активност: Интерактивни сценарија.

Генерални глобални алатки

Ова е детална и јасна листа на AI модели, алатки и агенти кои ќе ги обработиме во текот на оваа серија предавања:

AI модели:

• GPT (Generative Pre-trained Transformer)
• • ChatGPT
  • GPT-4 (напредно резонирање и генерирање текст)
• BERT (Bidirectional Encoder Representations from Transformers)
  •  Верзии специјализирани за правна класификација и анализа на текст.
• RoBERTa (Robustly Optimized BERT Approach)
  • Се користи за разбирање на правни текстови и анализа на договори.
    
    
• Transformer модели
  •  Општа архитектура на многу NLP модели.

• AI алатки за адвокати:Правно истражување:
• ROSS Intelligence: Платформа за правно истражување засилена со NLP технологија.

• Casetext (CoCounsel): Напредно AI-базирано правно истражување и изработка на документи.

Анализа и управување со договори

• LawGeex: AI алатка за автоматизирана проверка на договори и усогласеност со законски регулативи.
• Kira Systems: Анализа на договори базирана на машинско учење.

Предвидување и аналитика на судски процеси

• Lex Machina: Алатка за аналитика на судски процеси со предвидување на можни исходи.
• Premonition: Предвидувачка аналитика и проценка на исходите од судски спорови.

Автоматизација и преглед на документи

• Luminance: AI систем за преглед на документи, особено при спојувања и преземања.
• Legito: Автоматизација на документи со интелигентна подготовка и интеграција во работни процеси.

• AI агенти и асистенти:

• Harvey AI: AI асистент специјално прилагоден за адвокатски канцеларии.
• DoNotPay: AI правен асистент за прашања околу правата на потрошувачите и мали правни спорови.

• Општи платформи и алатки:

• Hugging Face: Репозиториум на NLP модели за прилагоден развој и експериментирање.
• OpenAI API: Платформа која овозможува пристап до моќни AI модели (како GPT-4) за прилагодени правни апликации.
• LangChain: Фрејмворк за креирање на сложени AI апликации, кои интегрираат повеќе модели, извори на податоци и сервиси, идеален за изградба на прилагодени правни работни текови и AI агенти.

Алатки приспособени стриктно за Македонскиот пазар

Истражувачки извештај за достапни AI алатки и агенти прилагодливи за македонскиот правен систем.
Во моментов, специјализирани и готови алатки засновани на вештачка интелигенција (AI) за правните системи на Балканот и конкретно за Македонија се ретки. Сепак, постојат повеќе флексибилни платформи и AI модели кои можат брзо да се адаптираат или прилагодат за интеграција со постоечки македонски правни бази на податоци и законодавство.

• Препорачани пристапи за Балканот и македонскиот правен систем:

• Платформи со можност за прилагодување (Customizable AI Platforms):

• OpenAI GPT модели (пр. GPT-4

Предности: Лесно се обучуваат на локални македонски закони, судски практики и правни документи.

Интеграција: Директна поврзаност со локални бази и репозиториуми на документи.

• Hugging Face (BERT, RoBERTa)

Предности: Модели со отворен код за обработка на природни јазици, идеални за

прилагодување кон македонскиот јазик и правен речник.

Интеграција: Брзо и лесно се адаптираат кон постојните локални правни бази.

• Платформи за правно истражување и автоматизација (со можност за адаптација):

• Casetext (CoCounsel)

Примена: Импорт на македонски судски случаи и законодавство.

Прилагодување: Поддржува додавање на сопствени документи за персонализирано правно истражување.

• ROSS Intelligence Framework* (платформа за NLP интеграција)

Примена: Овозможува интеграција со NLP модели на македонски јазик за напредно правно пребарување.

Прилагодување: Флексибилна архитектура за поврзување со локални правни бази.

• Алатки за автоматизација и анализа на документи (флексибилна интеграција):

• Legito

 Примена: Брза адаптација на македонски шаблони за договори, спогодби и формулари.

 Прилагодување: Визуелно креирање на шаблони и лесно прилагодување според македонските спецификации.

• Luminance

Примена: Обучлив за анализа на македонски правни договори и документи.

Прилагодување: Поддржува анализа на повеќе јазици, вклучително и македонскиот.

• Платформи за работни текови и интеграција (Workflow & Integration Platforms):

• LangChain

Примена: Креирање на прилагодени правни AI агенти и работни текови кои интегрираат македонски бази на податоци и закони.

Прилагодување: Исклучително флексибилен и брз за развој на правни AI решенија.

Стратегија за брза имплементација во македонскиот правен систем:

1. Избор на AI платформа (OpenAI, Hugging Face, LangChain).
2. Собирање на релевантни правни документи (македонско законодавство, судски одлуки и упатства).
3. Обука (fine-tuning) на AI моделите со македонски правни податоци.
4. Интегрирање на AI моделите со локални бази за ажурни и брзи пребарувања.
5. Користење на флексибилни алатки за автоматизација (Legito, Luminance) за практично и брзо процесирање на документи.